Zarządzeniem Starosty Chrzanowskiego nr 88 z dnia 16 lipca 2012 r. na wniosek Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków ustanowiono Pana Andrzeja Kostkę Społecznym Opiekunem Zabytków.
UPRAWNIENIA I OBOWIĄZKI SPOŁECZNEGO OPIEKUNA ZABYTKÓW:
Społeczny Opiekun Zabytków współdziała z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i Starostą w sprawach ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, podejmuje działania związane z zachowaniem wartości zabytków i utrzymaniem ich w jak najlepszym stanie oraz upowszechnia wiedzę o zabytkach. Jest również uprawniony do pouczania osób naruszających przepisy o ochronie zabytków i opiece nad nimi. Jako mieszkaniec danej miejscowości może na bieżąco oceniać stan danego zabytku i w razie potrzeby informować odpowiednie służby konserwatorskie, przez co jest „uzupełnieniem” pracy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W szczególnych sytuacjach współpracować może ze strażą pożarną lub policją. Społeczny Opiekun Zabytków to osoba, która musi posiadać bardzo dużą wiedzę o zabytkach, o miejscowości w której żyje, która swoją wiedzę poszerza i dzieli się nią z innymi. Powinien dokładać wszelkich starań by dany zabytek trafił na listę zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a przez to zyskał większą ochronę prawną.
Uprawnienia i obowiązki społecznego opiekuna zabytków reguluje Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.).
PIERWSZY W POWIECIE CHRZANOWSKIM SPOŁECZNY OPIEKUN ZABYTKÓW:
Pan Andrzej Kostka mieszka w Trzebini i od wielu lat nie tylko aktywnie interesuje się historią naszej okolicy lecz także dokłada wszelkich starań by wiedzę swą przekazać innym. Od ponad 30 lat zbiera materiały historyczne dotyczące swojego rodzinnego miasta. Bogaty zbiór fotografii Pana Andrzeja Kostki mogliśmy podziwiać wielokrotnuie na wielu wystawach w powiecie chrzanowskim. Pan Andrzej Kostka był długoletnim współpracownikiem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. W początkach lat 80. XX stulecia wspólnie ze Stanisławem Orłowskim rozpoczął przygotowania do wydania monografii rodzinnego miasta. Dzieło „Trzebinia zarys miasta i regionu”, stanowiło pracę zbiorową 14 osobowego zespołu, kierowanego przez prof. Feliksa Kiryka. Dzięki Andrzejowi Kostce powstał w Trzebini pomnik ku czci zamordowanych Żydów na miejscu zbiorowej mogiły. Od 10 lat oprowadza po cmentarzu żydowskim w Trzebini turystów z całego świata.
Doceniając Jego wieloletnią pracę Małopolski Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie wystąpił z wnioskiem o nadanie Panu Andrzejowi Kostce statusu Społecznego Opiekuna Zabytków.
Z inicjatywy Starosty Chrzanowskiego Pana Adama Potockiego zamówiono tabliczki do oznaczenia wszystkich zabytków, które przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora zabytków zostały wpisane na listę „zabytków chronionych prawem”.
Kolejnym etapem prac związanych z ochroną powiatowych zabytków będzie w porozumieniu z Małopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, władzami gmin oraz osobami prywatnymi umieszczanie na zabytkach metalowych znaków informujących, iż podlegają one ochronie prawnej.
Tekst opracował: Marcin Moskal - pracownik Wydziału Inwestycji i Obsługi Starostwa
Zabytek Chroniony Prawem – wzór oznakowania
(źródło: Małopolski Wojawódzki Konserwator Zabytków - stan na maj 2012 roku.)